انسان، آفریده خدا و خلیفه و امانت‌دار او، برای حیاتی آفریده شده است که بر اساس آیه ۲۴ سوره مبارکه انفال، در پیوندهای گوناگون خود خدا محور باشد. در این زندگی و بندگی، به بدن سالم نیاز است؛ چرا که بهره‌مندی همه‌جانبه از سلامتی، اساس فعالیت‌های مادی و معنوی انسان است. پیامبر گرامی اسلام صلوات‌الله‌علیه‌وآله از سلامتی به‌عنوان “نعمت پنهان و ناشناخته” یاد کرده‌اند، زیرا یکی از عوامل آرامش در زندگی و بندگی، برخورداری از جسم و جان سالم است. عقل و نقل، حفظ تندرستی و سلامت را واجب شمرده‌اند و هرگونه آسیب عمدی به جسم و روح را حرام می‌دانند.
دسته‌ای از روایات، اهمیت ویژه‌ای به حفظ نفس و مراقبت از بدن داده‌اند. برخی از این روایات، بدن و اعضای آن را از امانت‌های الهی شمرده‌اند و رعایت امانت را از ویژگی‌های برجسته مؤمنان دانسته‌اند. در آیه ۳۲ سوره معارج آمده است که: «وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ». رسول خدا صلوات‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند: «گوش، چشم، زبان و قلب امانت‌هایی هستند و هرکس امانت را رعایت نکند، ایمان ندارد.»
اهمیت حفظ جان و سلامت
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «ای علی! هرکس شراب را برای غیر خدا ترک کند، خداوند او را از شراب بهشتی سیراب می‌کند.» همچنین حضرت در روایتی دیگر از خوابیدن بر بامی بدون حفاظ نهی کرده‌اند. ایشان به ابوذر فرمودند: «ای ابوذر! سلامتی را پیش از بیماری دریاب و از آن برای دوران بیماری بهره بگیر.»
امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند: «ارزش دو چیز را جز کسی که آن‌ها را از دست داده باشد، نمی‌شناسد: جوانی و عافیت.»
عوامل سلامت
- کنترل غذا و رعایت بهداشت:
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «هرکس غذای پاکیزه بخورد، به‌خوبی بجود، پیش از سیر شدن دست از غذا بکشد و تخلیه را به تأخیر نیندازد، بیمار نمی‌شود مگر به مرض مرگ.» - سفر:
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «مسافرت کنید تا تندرست باشید.» - شب‌زنده‌داری:
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «شب‌زنده‌داری مایه سلامتی بدن است.» - سکوت و استراحت:
امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند: «سکوت مایه راحتی و آسایش است.» همچنین فرمودند: «هر عضوی از بدن به استراحت نیاز دارد.» امام صادق علیه‌السلام نیز می‌فرمایند: «اگر کسی شبانه‌روزی کار کند و به جسم خود استراحت ندهد، کارش حرام است.»
پیشگیری از بیماری‌ها
رسول خدا صل‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «کم‌خوری ریشه همه درمان‌هاست.» همچنین امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «کوتاه کردن ناخن‌ها و سبیل در هر جمعه سبب ایمنی از جذام است.»
عوامل بیماری
- مادی:
زیاده‌روی در غذا خوردن، رعایت نکردن اصول بهداشتی و مصرف مواد غذایی نامناسب از جمله عوامل بیماری‌زا هستند.
رسول خدا صلوات‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «آب را هنگام نوشیدن جرعه‌جرعه بنوشید و یکباره سر نکشید که مایه ناراحتی کبد است.» - غیرمادی:
امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند: «هرگاه مردم گناهی تازه انجام دهند، خداوند آنان را به بلایی تازه گرفتار می‌کند.»
دارو و درمان
- تحمل درد:
رسول خدا صل‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «تا زمانی که بدنتان توان تحمل درد را دارد، از دارو پرهیز کنید.» - درمان به‌هنگام:
رسول خدا صلوات‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند: «خود را درمان کنید، زیرا خداوند برای هر دردی درمانی قرار داده است.» - پرهیز از درمان با حرام:
رسول خدا صل‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «در هیچ حرامی شفا نیست.»
عوامل شادابی و شکوفایی
رسول خدا صلوات‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «استعمال بوی خوش دل را تقویت می‌کند.» امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «پیاده‌روی، سوارکاری، نگاه به سبزه و گفتگو با دوستان از عوامل شادابی است.»
این نکات ارزشمند نشان‌دهنده اهمیت بی‌بدیل سلامت جسم و جان در سبک زندگی اسلامی است و تأکید دارد که انسان باید امانت‌دار جسم خود بوده و به حفظ و مراقبت از آن اهتمام ورزد.
پست‌های مرتبط
“نظافت و بهداشت”
نظافت و بهداشت در اسلام نه‌تنها به سلامت جسمانی و روانی انسان می‌پردازد، بلکه راهی برای تقرب به خداوند…
دیدگاهتان را بنویسید